Een posttraumatische stress-stoornis heeft de volgende kenmerken:

• Extreem verlies aan controle. Mensen zijn hun greep op het dagelijks leven kwijt. Veel slachtoffers voelen zich machteloos

• Ontwrichting: vanzelfsprekende verwachtingen gelden niet meer. Het vertrouwen in zichzelf, andere mensen en het dagelijkse bestaan is verdwenen. Men wordt geconfronteerd met eigen kwetsbaarheid.

 

Zo'n schokkende gebeurtenis kan een verstoring van het psychobiologische evenwicht veroorzaken. Mensen blijven ingesteld op gevaar. De angst is permanent. Deze toestand verstoort hun dagelijkse leven, met als mogelijke gevolgen:

• Chronische stress

• Overmatige waakzaamheid

• Lichamelijke klachten

 

Symptomen posttraumatische stress-stoornis

Volgens de DSM-IV-TR gelden voor posttraumatische stress-stoornis de volgende criteria:

• Blootstelling aan een gebeurtenis (trauma) die een feitelijke of dreigende dood of een ernstige verwonding met zich meebrengt, of die een bedreiging vormt voor de fysieke integriteit van betrokkene of van anderen. De betrokkenen reageren op deze gebeurtenis met intense angst, hulpeloosheid of afschuw

• Voortdurende herbeleving van deze traumatische gebeurtenis op minstens een van de volgende vijf manieren:

• Terugkerende en zich opdringende onaangename herinneringen aan de gebeurtenis

• Terugkerende akelige dromen over de gebeurtenis

• Handelen of voelen alsof de traumatische gebeurtenis opnieuw plaatsvindt

• Intens psychisch lijden bij blootstelling aan interne of externe stimuli die een aspect van de traumatische gebeurtenis symboliseren of erop lijken

• Fysiologische reacties bij blootstelling aan interne of externe stimuli die een aspect van de traumatische gebeurtenis symboliseren of erop lijken.

• Aanhoudende vermijding van prikkels die bij het trauma horen, of afstomping van de algemene reactiviteit wat blijkt uit minstens drie van de volgende zeven symptomen:

• Pogingen om gedachten, gevoelens of gesprekken te vermijden die horen bij het trauma

• Pogingen om activiteiten, plaatsen of mensen te vermijden die herinneringen oproepen aan het trauma

• Onvermogen om zich een belangrijk aspect van het trauma te herinneren

• Duidelijk verminderde belangstelling voor of deelname aan belangrijke activiteiten

• Gevoelens van onthechting of vervreemding van anderen

• Beperkt uiten van gevoelens

• Gevoel een beperkte toekomst te hebben.

• Aanhoudende symptomen van verhoogde prikkelbaarheid die voorafgaand aan de traumatische gebeurtenis niet aanwezig waren, wat blijkt uit minstens twee van de volgende vijf symptomen:

• Moeite met inslapen of doorslapen

• Prikkelbaarheid of woede-uitbarstingen

• Moeite met concentreren

• Overmatige waakzaamheid

• Overdreven schrikreacties.

• De bovengenoemde symptomen duren langer dan één maand

• De stoornis veroorzaakt in belangrijke mate lijden of beperkingen in sociaal of beroepsmatig functioneren of het functioneren op andere belangrijke terreinen.

 

Subtypen posttraumatische stress-stoornis

De posttraumatische stress-stoornis word niet onderverdeeld in verschillende subtypen.

 

De traumatische gebeurtenissen met posttraumatische stress-stoornis tot gevolg, worden op grond van leeftijd onderverdeeld in:

• vroegkinderlijke of chronische trauma's

• acute trauma's op volwassen leeftijd.

 

Daarnaast wordt gekeken naar de tijdsduur tussen het trauma en de eerste klachten. Bij posttraumatische stress-stoornis met een verlaat begin ontstaan de symptomen minstens 6 maanden na het trauma. In veruit de meeste gevallen ontstaan de symptomen eerder.

 

Behandeling posttraumatische stress-stoornis

 

De posttraumatische stress-stoornis kan volgens de Mutidisciplinaire Richtlijn Angststoornissen op vier manieren worden behandeld.

• Eerste stap interventies

• Farmacotherapeutische interventies

• Psychologische en therapeutische interventies

• Een combinatie van farmacotherapeutische en psychologische interventies