Engagement.

Om het separeergebruik binnen de GGZ verder terug te dringen is het project “dwang en drang” ontstaan. Binnen dit project zijn er meerdere benaderingswijzen en modellen die gebruikt worden om te voorkomen dat de ultieme interventie “separeren”  wordt gebruikt. Een belangrijk model dat hierbij gebruikt wordt is het engagement model.

 

In dit model is veel aandacht voor de traumatische ervaringen van patiënten. Door die trauma’s zijn cliënten vaak hyperalert, waardoor ze sterk kunnen reageren op prikkels die ze als onveilig ervaren. Als hulpverlener moet je bekend zijn met deze pijnpunten, zodat je van alles kunt toepassen om juist die gevoelens van onveiligheid weg te nemen. Werken vanuit het engagement-model vraagt van hulpverleners een open, gastvrije en proactieve opstelling in het contact met hun cliënten. Als hulpverlener ben je van dichtbij betrokken bij moeilijke periodes in het leven van de cliënt. Dat vergt van hulpverleners een coachende attitude waarbij ze zo veel mogelijk meebewegen met weerstand, en niet onnodig de confrontatie aangaan.

 

Met deze benadering is veel winst te behalen omdat cliënten zo beter in staat zijn te werken aan hun eigen herstel. Door alternatieven aan te bieden waardoor de cliënt op een betere manier om te leren gaan met spanningen krijgen cliënten meer de regie over hun eigen ziekteproces. 

 

De laatste jaren zijn er steeds meer mogelijkheden binnen de afdeling om de stress op een betere manier te verminderen. Het inschakelen van extra personeel, het zogenaamde “één-op-één begeleiden” waarbij er iemand “hand-in-hand” begeleiding krijgt voorkomt dat iemand ontremd of groep ontregelend gedrag vertoont. Hierdoor is een separatie, waartoe in het verleden vaak werd teruggegrepen, te voorkomen.

 

Een andere mogelijkheid is een comfortroom.

 

In de praktijk zetten veel ggz-instellingen comfort rooms in om te voorkomen dat onhandelbare of gespannen cliënten naar de separeer moeten. Maar nog nooit is vastgesteld dat dit werkelijk tot minder separaties leidt, aldus projectleider Harmsen. Comfort rooms functioneren alleen als cliënten daar voor kiezen, omdat ze weten dat ze daar baat bij hebben op het moment dat zij gespannen, boos of verdrietig zijn. Zij hebben zelf de regie. Dat doen ze alleen wanneer zij worden ondersteund door gastvrije, proactieve en betrokken hulpverleners.

 

In de document ”Intensive care in de GGZ, op weg naar Veldnormen” van brancheorganisatie GGZ Nederland wordt de comfortroom beschreven als onderdeel van een Intensive Care-afdeling. Klik hier om het document "intensive care in de GGZ, op weg naar veldnormen" in te zien. Hoe comfortabel een comfort room mag zijn, staat echter nergens zwart op wit. Als het goed is, betrekken zorgaanbieders hun cliënten bij de inrichting van deze vertrekken, zodat die werkelijk aansluiten bij hun behoeften.

In het Engelse comforting klinkt niet alleen iets van gemak of luxe door, zoals in het Nederlands. Het heeft daar ook de betekenis van bemoedigen en troosten. Dat heeft net een andere lading. Het gaat erom dat hulpverleners met cliënten op zoek gaan naar het perspectief dat er nog wel is. Want door de beperkingen van hun stoornis verliezen cliënten soms het zicht op wat zij belangrijk vinden in hun leven en hoe zij daar invulling aan kunnen geven. Dat vraagt om hoopgevende strategieën, zodat zij weer verbinding maken met hun eigen mogelijkheden, dromen en ambities. Zo hoop je dat cliënten zich die gezonde kernen letterlijk herinneren.