top of page

Meetinstrumenten binnen de GGZ. 

 

Om een behandel of verpleegplan op te stellen en te evalueren is het van belang inzicht te hebben op het toestandsbeeld van de client of zicht te hebben op het effect van de behandeling tot nu toe. Hiervoor zijn binnen de GGZ meerdere meetinstrumenten beschikbaar. Deze meetinstrumenten hebben verschillende doelen. Zo zijn er meetinstrumenten om de ernst van bijv een psychose (delier)  of een depressie te scooren. Daarnaast zijn er meetinstrumenten om het effect van de ingezette behandeling bijv medicatie te bepalen waarbij ook gekeken wordt naar het sociaal functioneren van de cliënt.

De uitkomst van deze meetinstrumenten zijn belangrijk omdat ze helpen om methodisch te werken waardoor de behandeling geevalueerd kan worden en doelen en interventies zonodig bijgesteld kunnen worden.

Binnen de GGZ wordt steeds meer gebruik gemaakt van de R.O.M. R.O.M. is het ‘routinematig’ meten van het klachtenbeloop, het dagelijkse functioneren en de kwaliteit van leven van cliënten. ROM is daarmee een methode om de kwaliteit van geleverde zorg inzichtelijk te maken, te evalueren en te verbeteren. Een R.O.M.-methode bestaat uit een meetinstrument, afspraken over de wijze en mate van af te nemen metingen bij cliëntengroepen en een meetuitkomst. In de praktijk wordt R.O.M. toegepast door middel van één of enkele vragenlijsten, die ten minste aan het begin en aan het einde van een behandeling wordt afgenomen en bij langdurende zorg periodiek. Hier vind je de uitleg van de R.O.M.

 

De R.O.M. bevat drie onderdelen.

  1. De HoNOS kent 12 items en bestaat uit vier subschalen, te weten: gedragsproblemen (item 1-3), beperkingen (item 4-5), symptomatologie (item 6-8) en sociale problemen (item 9-12). De schaal kan worden ingevuld door een beoordelaar (arts, verpleegkundige of andere GGZ medewerker). De betrouwbaarheid van het instrument is groter wanneer men een training in het afnemen van de HoNOS heeft gevolgd. Alle items worden op een vijfpunts Likertschaal ingevuld: van 0 (geen probleem), 1 (licht), 2( matig), 3 (vrij ernstig) tot 4 (ernstig tot zeer ernstig probleem). Het invullen duurt 5 tot 15 minuten, afhankelijk van hoe goed de beoordelaar de patiënt kent. Hier vind je de uitleg en de vragenlijst.

  2. Om te meten in hoeverre de cliënt tevreden is over het leven gebruikt men de MANSA vragenlijs. Deze vragenlijst wordt door de cliënt zelf ingevuld.  

  3. Om een volledig beeld te krijgen wordt er een derde vragenlijst gebruikt. Dit is de CAN. Deze lijst wordt door de cliënt en de hulpverlener samen ingevuld. Dit is een vragenlijst waarbij 24 zorgbehoefte gebieden gescreend worden. Klik hier voor uitleg en de vragenlijst.

 

Enkele voorbeelden van meetinstrumenten zijn hier onder kort beschreven.

  • Bij angst kan men de BSQ vragenlijst gebruiken.

  • Bij clienten met psychotische klachten kan men een interview "stemmen horen" afnemen.

  • Een ander hulpmiddel bij het meten van een psychose is de PANSS

  • Voor het meten van een delier gebruikt men de delier-o-meter of de DOS

  • Voor stemmingsstoornissen gebruikt men de Hamilton Depression Rating Scale  (HDRS) of de MADRS.

  • Voor een bipolaire stoornis wordt de YMRS ingezet.

  • Voor het meten van depressie-angst-stress gebruikt men de DASS.

  • voor het meten van depressie en angst is ook de HADS te gebruiken. Heeft overeenkomsten met de DASS.

  • Voor het screenen van dementie gebruikt men de Mini Mental State Examination (MMSE)

  • voor een cognitieve screening bij ouderen kan men de UNO-COG gebruiken.

  • Binnen de forensische setting wordt voor de risicotaxatie gebruik gemaakt van de HKT-30. Klik hier voor de uitleg over de HKT-30.

 

Maar laten we niet vergeten de clienten binnen de GGZ een meetinstrument te geven over tevredenheid en effect / resultaat van een behandeling / opname. Hier kunnen wij als hulpverleners weer van leren en bijsturen. Hiervoor wordt de GGZ-thermometer gebruikt.

 

Verder zijn er databasis waar tot 300 meetinstrumenten zijn opgenomen. Voor veel meetinstrumenten moet je een licentie kopen om ze te kunnen gebruiken. Er zijn echter ook meetinstrumenten die gratis te downloaden zijn. Voor een overzicht van de beschikbare meetinstrumenten, uitgevers en de vorm waarin deze beschikbaar is kun je hier klikken.

 

Voor een overzicht van meetinstrumenten speciaal voor kinder en jeugdpsychiatrie kun je hier kijken. Het is de site van het kenniscentrum kinder en jeugdpsychiatrie die ook terug te vinden is op de pagina voor professionals op deze site.

bottom of page