Cognitieve therapie
Cognitieve therapie is een vorm van psychotherapie die is gebaseerd op het idee dat psychische klachten voortvloeien uit de gedachten die mensen hebben ten opzichte van hun problemen. Gedachten, veronderstellingen en overtuigingen hebben volgens deze theorie grote invloed op ons gevoel en gedrag. Wanneer dergelijke gedachtepatronen negatief zijn, kunnen problemen daardoor in stand gehouden worden. In cognitieve therapie onderzoeken therapeut en cliënt samen of die negatieve denkwijze wel functioneel en reëel is. Door het veranderen van de gedachtepatronen ten opzichte van problemen, worden zo psychische klachten verholpen.
Wanneer iemand in cognitieve therapie gaat, zal allereerst het probleem nauwgezet in kaart gebracht worden. Daarna wordt er in samenspraak met de psychotherapeut een haalbaar doel geformuleerd. Dan begint de therapie, die uit zeer gestructureerde sessies bestaat. Er wordt gesproken over de gedachten en standpunten van de cliënt. Van de zogenaamde automatische gedachten die onnodig negatief of disfunctioneel blijken te zijn, wordt samen met de therapeut een lijstje gemaakt. Er wordt dan gekeken in hoeverre deze negatieve gedachten realistisch zijn. De gedachten worden bespreekbaar gemaakt en kunnen op den duur worden omgevormd naar een adequatere manier van denken, die wel realistisch is. Ook leert de cliënt tijdens cognitieve therapie onder andere gevoelens van feiten te onderscheiden, en kunnen er ontspanningsoefeningen geleerd worden. De nieuw verworven technieken worden in steeds meer situaties toegepast. Uiteindelijk kan de cliënt leren eigen therapeut te worden, om zo terugvallen te voorkomen.
Kanttekeningen bij cognitieve therapie
Cognitieve therapie is een vorm van psychotherapie die sterk op het heden gericht is. Symptoombestrijding is het voornaamste doel. Dat heeft als gevolg dat de oorzaken van psychische problemen niet worden uitgediept. Eventueel analyseren van bijvoorbeeld trauma’s of omgevingsfactoren staat dus niet op de voorgrond, en ook persoonlijke ontwikkeling staat niet centraal.
Uit onderzoek is gebleken dat cognitieve therapie en gedragstherapie vaak vergelijkbare resultaten boeken in de behandeling van psychische klachten. Vaak wordt dan ook een combinatie tussen cognitieve therapie en gedragstherapie toegepast: cognitieve gedragstherapie.
Bij welke klachten?
Cognitieve therapie wordt ingezet tegen klachten als depressies, dwangstoornissen, angst, verslaving, fobie, eetproblemen en posttraumatische stress. Ook kan cognitieve therapie worden ingezet als relatietherapie.
Duur van cognitieve therapie
Cognitieve therapie is een van de kortere vormen van psychotherapie. Tijdens de eerste sessie wordt er vastgesteld hoeveel sessies er waarschijnlijk nodig zullen zijn om het vooraf gestelde doel te bereiken. Over het algemeen duurt cognitieve therapie zo’n tien tot twintig wekelijkse sessies van gemiddeld vijftig minuten. De therapie kan echter ook langer duren, bijvoorbeeld als de verkeerde denkpatronen diep geworteld zitten.